PRZEKSZTAŁCENIA ARCHITEKTURY SIEDZIB ZIEMIAŃSKICH W WIELKOPOLSCE W 1 POŁOWIE XX WIEKU NA PRZYKŁADZIE DWORÓW I PAŁACÓW ZIEMI ŚREDZKIEJ
DANIEL MIKULSKI
STRESZCZENIE
Presja cywilizacyjna oraz zmiana uwarunkowań społecznych przełomu XIX i XX wieku wywołały silną potrzebę przekształceń architektury dworów i pałaców. Proces ten, z różną dynamiką, przebiegał do końca lat 30. XX w. Celem podjętych badań było rozpoznanie działalności budowlanej ziemian w kontekście modernizacji siedzib ziemiańskich w Wielkopolsce w 1 połowie XX wieku. W centrum zainteresowania znalazła się analiza różnych sposobów kształtowania bryły obiektu, które wiodły do zasadniczej zmiany zewnętrznego wizerunku siedziby poprzez rozbudowy, przebudowy lub wzniesienie nowego budynku. Dotychczasowe prace badawcze ograniczały się zwykle do identyfikacji przekształceń pojedynczych siedzib ziemiańskich, nierzadko tych o znaczących walorach architektonicznych. Dlatego zamiast szczegółowego przeglądu obiektów w artykule podjęto próbę sformułowania pewnej syntezy określając skalę i dynamikę ruchu budowlanego. Tego problemu dotyczyły badania, którymi objęto wszystkie siedziby ziemiańskie z obszaru ziemi średzkiej zlokalizowanej w centralnej Wielkopolsce.
Słowa kluczowe: dwór, pałac, modernizacja, rozbudowa, przebudowa, ziemia średzka