ALEKSANDER RZEPISZEWSKI PIONIER WCZESNEGO MODERNIZMU W CHARKOWIE (OK. 1909-1915)

LUBOW ŻWANKO, MICHAŁ PSZCZÓŁKOWSKI

STRESZCZENIE

Tematem artykułu jest twórczość nieprzeciętnego architekta polskiego pochodzenia, Aleksandra Rzepiszewskiego, związanego przede wszystkim z Charkowem. Według projektów tego architekta w latach ok. 1909-1915 wybudowano w mieście dwadzieścia siedem obiektów różnego przeznaczenia. Dwadzieścia pięć z nich zachowało się do dziś, a siedemnastu nadano status zabytków architektury. Z postacią Rzepiszewskiego wiążą się innowacje w architekturze miasta, które dodały mu oryginalności i elegancji. Architekt zmodernizował charkowską przestrzeń, umiejętnie wdrażając wczesnomodernistyczne idee tworzenia komfortowych warunków życia i pracy. Jako pierwszy zastosował nowy sposób wewnętrznego urządzenia mieszkań poprzez możliwość wykorzystania przesuwnych ścianek. Rzepiszewski był także pierwszym projektantem w Charkowie, który zapoczątkował budowę „domów kompanijnych” z własnymi mieszkaniami, będących prototypem domów spółdzielczych. Charakterystyczny profil dachów, przekrywających projektowane przez niego kamienice, nadał historycznemu centrum Charkowa oryginalną sylwetkę, uzupełniając dominanty cerkiewnych wież.

Słowa kluczowe: Aleksander Rzepiszewski, Charków, wczesny modernizm, domy kompanijne

PEŁEN TEKST