ERNEST NIEMCZYK

Kształtowanie form architektonicznych zgodne z empatią, a więc wczuwające się w ich pracę i wysiłek dla zaspokojenia elementarnej potrzeby ładu, równowagi i statyki, sięga prehistorii. Analiza dotyczy kolumny minojsko-mykeńskiej, której forma ukazywała wysiłek konstrukcyjny i naprężenia panujące w jej wnętrzu. Kolumny były początkowo podporami namiotów, dlatego zwężały się w dół, tam gdzie tworzył się konstrukcyjny przegub. Wewnętrzne naprężenia kolumny doryckiej ukazuje entasis – pogrubienie trzonu w dolnej jego części, analogiczne do mięśni człowieka, które powiększają swą objętość pod wpływem wysiłku. Zgodnie z tymi zasadami ukształtowany był także echinus kolumny – element głowicy, zarówno kolumny minojskiej, jak i doryckiej, stanowiący rodzaj elastycznej poduszki, która złagodzić miała przenoszenie obciążeń z dachu i belki na kolumnową podporę.

Kolumna minojska dźwigająca namiot – symbol nieba, zapewne dlatego przekształcona została w znak bóstwa. Jak pokazuje relief znad Bramy Lwów w Mykenach, u podstawy kolumny mykeńskiej widniał niegdyś inkrustowany hetycki znak hieroglificzny oznaczający „boga” i „boskość”.

Słowa kluczowe: kolumna minojsko-mykeńska, podpora namiotowa