MONIKA KUHNKE

W roku 1924 Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne z nowym rządem tureckim mającym siedzibę w Angorze (obecnej Ankarze), położonej w centrum Anatolii. Wkrótce podjęto decyzję o budowie gmachu dla polskiego poselstwa. Sporządzenie odpowiedniego projektu, dla którego Ministerstwo Spraw Zagranicznych wybrało stylistykę klasycystycznego pałacu, powierzono Karolowi Iwanickiemu (1870-1940), absolwentowi Wydziału Architektury Politechniki Lwowskiej, znanemu przede wszystkim z doskonałych gmachów publicznych w Kijowie, Równem (banki), Sumach (gmach Korpusu Kadetów), a także z licznych realizacji dworów i pałaców na Ukrainie, Podolu oraz Wołyniu. W nich Iwanicki dał się poznać jako architekt potrafiący doskonale wykorzystywać formy i kostium historyczny.

Projekt gmachu dla Polskiego Poselstwa w Angorze sporządzony w 1925 roku przewidywał budynek główny na rzucie wydłużonego prostokąta z trzema skrzydłami usytuowanymi prostopadle, na rzucie przypominający literę „E”. Dla funkcji reprezentacyjnych przeznaczone zostało piętro pierwsze korpusu głównego, a dla biurowych kondygnacja przyziemia. Mieszkania pomieścić miały skrajne skrzydła boczne. W elewacji zewnętrznej dominantę stanowił klasycystyczny dwukondygnacyjny portyk zwieńczony tympanonem. W kondygnacji przyziemia architekt przewidywał boniowanie pasmowe, a całość nakryta miała być dachem dwu- i wielospadowym, zgodnie z ukształtowaniem bryły.

Z powodów finansowych do budowy gmachu przystąpiono w roku 1927, a ukończono go w 1929 roku. Przez kolejny rok trwały prace wykończeniowe oraz aranżacja wnętrz reprezentacyjnych, którą najprawdopodobniej kierował doradca artystyczny MSZ Jerzy Warchałowski. Budynek Poselstwa, a od 1931 roku Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Angorze, malowniczo położony na niewielkim wzniesieniu, o świetnej bryle i z niezwykłą starannością zaaranżowanymi wnętrzami, stanowił i stanowi do dzisiaj jeden z ciekawszych przykładów architektury wzniesionej na potrzeby polskiej dyplomacji.

Słowa kluczowe: Poselstwo Polskie, Ambasada Polska, Ankara, Angora, Karol Iwanicki, Turcja, dyplomacja