BOGDAN POPŁAWSKI

ŻYCHLIN – dawniej prywatne miasteczko położone nad rzeką Słudwią, na pograniczu Mazowsza i historycznego województwa łęczyckiego, dziś w województwie łódzkim. Jego początki sięgają XIV wieku, a przedlokacyjna faza rozwoju, kiedy istniała Wieś Żychlińska – XII wieku.

Lokacja miasta prawdopodobnie w latach 1340-1348 na prawie chełmińskim, oparta została na owalu obwałowań o wymiarach 7,5 x 4,5 sznura, w centrum których usytuowany został rynek, pierwotnie prostokątny podkreślający południkową oś miasta, a w późniejszych latach zmieniony na prostokątny o równoleżnikowym układzie.

Przyjęty schemat struktury miasta i główne trakty komunikacyjne, pomimo wielu późniejszych zmian, stanowiły podstawę jego rozwoju przestrzennego w latach przyszłych.

Obok miasta istniał murowany zamek zniszczony przez Szwedów, a jego lokalizacja zapomniana.

Artykuł, na podstawie dotychczasowych badań oraz własnych analiz i prac rekonstruuje pierwotny układ przestrzenny miasta, kształt jego rynku i prawdopodobne miejsce usytuowania zamku właściciela.

SŁOWA KLUCZOWE

Żychlin, prywatne miasto lokacyjne, układ przestrzenny miasta