MARIA ZWIERZ

Wrocław, miasto o długiej tradycji wystawowej, od 1913 r. miał na skraju parku Szczytnickiego rozległe Tereny Wystawowe z monumentalnymi budowlami: Halą Stulecia (proj. M. Berg) - wpisaną ostatnio na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO, pergolą i Pawilonem Czterech Kopuł (proj. H. Poelzig). W ich sąsiedztwie wzniesione zostały w latach 20. i 30. XX w. dwa duże pawilony i kolumnowy dziedziniec, a także dwa betonowe wiadukty stanowiące połączenie (ponad ulicą) z południową częścią terenów, przylegającą do ZOO i sięgającą wybrzeża rzeki Odry.

Nowe polskie władze urządziły tu w 1948 r. propagandową Wystawę Ziem Odzyskanych, mającą podkreślić historyczne prawa Polski do przyłączonych po II wojnie światowej Ziem Zachodnich. Zatrudniono wielu architektów i konstruktorów, głównie z Warszawy, którzy projektowali polskie pawilony na wystawach światowych w Paryżu (1925, 1937) oraz Nowym Jorku (1939) - J. Hryniewieckiego, St. Hempla, K. Danko, St. Zamecznika, a także miejscowych architektów wrocławskich. Budowle poniemieckie (Wystawa A) przeznaczono na ekspozycję problemową, a na terenie południowym (Wystawa B) ulokowano wystawę społeczno-gospodarczą i wzniesiono wiele lekkich pawilonów o ciekawej architekturze, m.in. w stylu streamline, ready-made oraz inne, o lekkiej konstrukcji, otwarte na otoczenie lub o bryle wskazującej na funkcję obiektu.

W aranżacji wystawy, pod względem estetycznym pomyślanej jako synteza sztuk, dużą rolę odegrała również rzeźba, malarstwo, film, zarysowała się ekspresyjna tendencja do operowania ostrym kontrastem światła i cienia.