„NOWY DUCH" W POZNANIU. PAWILON PRACY KOBIET ANATOLII HRYNIEWICKIEJ-PIOTROWSKIEJ

SZYMON PIOTR KUBIAK

Powszechna Wystawa Krajowa, urządzona w Poznaniu w 1929 roku, miała zaprezentować polską prosperitę w 10. rocznicę odzyskania niepodległości. Swoją działalność przedstawiły nie tylko rząd i magistraty poszczególnych miast, lecz także „kapitaliściˮ, dla których patriotyczny obowiązek udziału w doniosłym wydarzeniu utożsamiał się z reklamą i potencjalnym zyskiem we własnych interesach. Niepoślednią rolę w tym procesie, obok opracowania plastycznego samych stanowisk wystawowych, odgrywała architektura gmachów ekspozycyjnych, operująca - za Hansem Seydlmayrem - powtórzeniem starszych lub nowszych, ale powszechnie rozpoznawalnych obrazów. Wśród licznych grup społecznych (wykorzystujących podobne narzędzia propagandy) obecne były również organizacje feministyczne, które wzniosły samodzielny Pawilon Pracy Kobiet (proj. Anatolia Hryniewicka-Piotrowska). Fakt zaistnienia w owym dyskursie dyferencji płciowej nasuwa generalne pytanie o sposób jej ukazania. W tekście podjęta została analiza „skrajnie prostych płaszczyzn i brył, wykazująca analogie w innych budowlach o podobnym przeznaczeniu. Wykorzystany w większości z nich obraz domu mieszkalnego potwierdza stereotypowe myślenie o miejscu wszystkich kobiet w systemie społecznym oraz postrzeganie zadań zawodowych kobiet architektów.