KAiU 3/2009 | K. Chwalibóg - Streszczenie

PREZENTACJA DOKUMENTU „POLSKA POLITYKA ARCHITEKTONICZNA,
POLITYKA JAKOÅšCI KRAJOBRAZU, PRZESTRZENI PUBLICZNEJ, ARCHITEKTURY"

KRZYSZTOF CHWALIBÓG

„Polska Polityka Architektoniczna" jest polską wersją dokumentu, do napisania którego zobowiązane są wszystkie rządy państw członkowskich UE. Projekt powstał w wyniku inicjatywy Polskiej Rady Architektury - nieformalnej merytorycznej grupy złożonej z architektów, artystów i urbanistów zainteresowanych sprawami jakości środowiska przestrzennego i działającej w oparciu o Zarząd Główny Stowarzyszenia Architektów Polskich. Dokument ten różni się od większości przykładów, przyjętych w innych krajach UE ze względu na jego bardzo duży zakres, obejmujący nie tylko ściśle „architektoniczne" zagadnienia, ale również problemy z zakresu poszczególnych elementów składowych krajobrazu kulturowego i przyrodniczego, tworzących środowisko życia. Nie jest to materiał oparty na idei promowania polskich rozwiązań architektonicznych, ale raczej próba nakreślenia zagrożeń miejskich i pozamiejskich obszarów naszego kraju. Rozpoznaniu niebezpieczeństw towarzyszą propozycje rozwiązań, niezbędnych zmian prawnych oraz zadań edukacyjnych, skierowane do polityków, menedżerów, projektantów oraz opinii publicznej. Lista konfliktów, zidentyfikowanych w obszarach miejskich, podmiejskich i obszarach wiejskich jest następująca:
  • Niespójne ksztaÅ‚towanie przestrzeni centrów;
  • Substandard urbanistyczny wielu nowo wznoszonych budynków i osiedli;
  • BezÅ‚adna ekspansja stref podmiejskich;
  • Rozpraszanie zabudowy na terenach rolniczych i rekreacyjnych;
  • Niszczenie wartoÅ›ci krajobrazu kulturowego i naturalnego;
  • Brzydota znacznej części zabudowy terenów podmiejskich i wiejskich;
  • Chaotyczna zabudowa pasów przydrożnych;
  • Degradacja wizualna przestrzeni publicznych zaÅ›miecanych agresywnÄ… reklamÄ….
W konsekwencji autorzy sformułowali pogram działań w ramach 9-ciu tematów problemowych, z których każdy stanowi ważny czynnik warunkujący jakość środowiska przestrzennego:
  • Profesjonalne zarzÄ…dzanie przestrzeniÄ…;
  • System spójnego planowania przestrzennego;
  • Zapewnienie warunków rozwoju zrównoważonego;
  • Ochrona dziedzictwa kulturowego;
  • Poprawa ochrony krajobrazu naturalnego;
  • Poprawa systemu zamówieÅ„ publicznych i prywatnych w procesie planowania i projektowania;
  • Rozwój zintegrowanego planowania miejskiego na podstawie systemu partnerstwa publiczno-prywatnego;
  • Promocja edukacji architektonicznej, kultury przestrzeni;
  • Wzrost roli organizacji zawodowych i pozarzÄ…dowych w dziaÅ‚aniach na rzecz Å›rodowiska.
W wyniku konferencji prezentacyjnej Polskiej Polityki Architektonicznej (6 maja 2009) ministrowie Kultury Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwa Infrastruktury postanowili powołać zespół w celu kontynuacji opracowania PPA. Zadaniem Polskiej Rady Architektury oraz ZG SARP jako organizacji pozarządowych winno pozostać monitorowanie realizacji tych ustaleń w interesie publicznym.