PIERWSZY W EUROPIE KRATOWNICOWY MOST WSPORNIKOWY W ŚWIETLE NUMIZMATYKI, IKONOGRAFII I ŹRÓDEŁ PISANYCH

MAREK MISTEWICZ

W artykule został opisany most przez Wisłę o dwóch przęsłach rozpiętości 180 stóp angielskich (54,86 metra), zbudowany w połowie XVII wieku w Toruniu na terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Przedstawiono wyniki badań źródeł numizmatycznych i ikonograficznych, a także planów miasta i źródeł pisanych. Badania wykazały, że konstrukcja toruńskiego mostu była wykonana z drewna w oparciu o koncepcję belki kratownicowej wspornikowej (tzw. belki Gerbera), niestosowanej wcześniej w Europie. Dwa takie przęsła o dużych rozpiętościach były użytkowane w moście pomiędzy 1632 a 1657 r. Analiza porównawcza znanych konstrukcji mostów europejskich z połowy XVII wieku wykazała, że najprawdopodobniej przęsło toruńskie było wówczas najdłuższe.

Słowa kluczowe: mosty, konstrukcje drewniane, kratownica wspornikowa, belka Gerbera, rzeka Wisła, wiek XVII, najdłuższe przęsło